Από την ανακάλυψη της πενικιλίνης το 1928, τα αντιβιοτικά έχουν σώσει αμέτρητες ζωές, καθώς συνετέλεσαν στο να ανασταλεί η εξάπλωση μολυσματικών ασθενειών. Ωστόσο, έχει πλέον επιβεβαιωθεί επιστημονικά ότι η ευρεία χρήση αντιβιοτικών ανά τον κόσμο έχει αυξήσει ανεπιστρεπτί την ανθεκτικότητα ορισμένων βακτηρίων στις ουσίες αυτές.

Τα βακτήρια, που είναι πλέον ανθεκτικά στα αντιβιοτικά, εμφανίζονται όλο και συχνότερα και με αυξανόμενο ρυθμό. Ταυτόχρονα, η παραγωγή  νέων αντιβιοτικών είναι σχεδόν ανύπαρκτη ή  πραγματοποιείται σε πάρα πολύ αργούς ρυθμούς στην καλύτερη περίπτωση.

18 Νοεμβρίου: Ευρωπαϊκή Ημέρα Κατά των Αντιβιοτικών

Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (WHO), σύμφωνα με τον κ. Στάθη Σκληρό, Γενικό Ιατρό και Πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας αναφέρει,  με αφορμή την Ευρωπαϊκη Ημέρα κατά των Αντιβιοτικών, ότι έχουμε φτάσει σε ένα σημείο όπου η πανδημία της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά έχει γίνει μια παγκόσμια κρίση υγείας. Είναι ένα σιωπηλό τσουνάμι που, χωρίς ήχο, «βρυχάται» σ’ όλο τον κόσμο και απειλεί να καταστρέψει  όλους τους  πυλώνες πάνω στους οποίους είναι χτισμένη η σύγχρονη ιατρική. Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, αυτή η κατάσταση απαιτεί άμεση δράση και όλοι πρέπει να μοιράζονται την ευθύνη για τη διατήρηση των αντιβιοτικών για τις σημερινές και τις μελλοντικές γενιές.

Στην Ελλάδα, τα στατιστικά στοιχεία αποδεικνύουν ότι η κατανάλωση αντιβιοτικών είναι μεγαλύτερη σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Η λήψη αντιβιοτικών για λάθος λόγους, όπως για το κρυολόγημα, τη γρίπη ή τον πονόλαιμο δεν έχει κανένα όφελος και μπορεί να προκαλέσει παρενέργειες στον οργανισμό μας. Οι ειδικοί δε σταματούν να επαναλαμβάνουν ότι τα αντιβιοτικά χρησιμοποιούνται  αποκλειστικά για τη θεραπεία λοιμώξεων που προκαλούνται από μικρόβια και όχι από ιούς.

Υπάρχουν  περισσότερα από 250 είδη ιών που προκαλούν τα ίδια συμπτώματα,  δηλαδή καταρροή, βήχα, συνάχι, πονόλαιμο, δακρύρροια και χαμηλό πυρετό (κάτω από 38 βαθμούς). Oι περισσότερες, όμως, από τις λοιμώξεις που μας συμβαίνουν, θεραπεύονται από μόνες τους μέσα σε διάστημα μικρότερο ή μεγαλύτερο των τριών ημερών.

Τα περισσότερα κρυολογήματα και η γρίπη οφείλονται σε ιούς ενάντια στους οποίους τα αντιβιοτικά ΔΕΝ είναι αποτελεσματικά

Σε τέτοιες περιπτώσεις, η κατάσταση του ασθενή δε θα βελτιωθεί αν πάρει αντιβιοτικά, καθώς τα αντιβιοτικά δεν καταπολεμούν τον πυρετό ούτε συμπτώματα όπως το φτέρνισμα. Ο βήχας και ο πονόλαιμος, που είναι από τα πολύ συνηθισμένα συμπτώματα των ιώσεων, εάν δεν οφείλονται σε κάποια βακτηριακή λοίμωξη, θα κάνουν τον κύκλο τους και θα υποχωρήσουν, χωρίς να χρειαστεί η λήψη αντιβίωσης. Για την ανακούφιση των συμπτωμάτων, αρκεί είτε μια αντισηψία της στοματοφαρυγγικής κοιλότητας με κάποιο προϊόν που περιέχει αντιμικροβιακά - αντισηπτικά συστατικά  ή αν υπάρχει φλεγμονή, μπορεί να χορηγηθεί  ένα αντιφλεγμονώδες που καταπραΰνει το λαιμό. Ο  φαρμακοποιός ή ο γιατρός μπορεί να συστήσουν μη συνταγογραφούμενα φάρμακα για να αντιμετωπιστούν τα συμπτώματα του κοινού κρυολογήματος, των ιώσεων ή της γρίπης.

«Δώστε, λοιπόν, χρόνο στον εαυτό σας να αναρρώσει», συμβουλεύει ο κ. Σκληρός. «Απευθυνθείτε στο γιατρό ή στο φαρμακοποιό σας και μόνο όταν εκείνοι σας δώσουν κάποια αγωγή με αντιβίωση, λαμβάνετε τα αντιβιοτικά ακριβώς όπως ορίζει η συνταγή, συμπεριλαμβανομένων της ποσότητας των δόσεων, της συχνότητας και της διάρκειας της αγωγής. Δε σταματάτε το φάρμακο απλώς όταν αισθανόσαστε καλύτερα. Η μικρότερη διάρκεια της αγωγής σημαίνει ότι δεν εξοντώνονται όλα τα βακτηρίδια, παρά μόνο τα πιο ευάλωτα. Επίσης, αν μειώσετε τη διάρκεια της θεραπείας ή τις δόσεις ή δεν τηρήσετε τη συχνότητα λήψης τους (για παράδειγμα αν παίρνετε το φάρμακο μία φορά την ημέρα αντί για 2-3 φορές όπως συνιστάται), τότε δε θα υπάρχει αρκετή ποσότητα φαρμάκου στον οργανισμό σας, τα βακτήρια θα επιβιώσουν και μπορεί να γίνουν πιο ανθεκτικά».