NEA

Labyrinth Psychotica: βιώνοντας εικονικά την «πραγματικότητα» ενός ψυχωτικού ατόμου

Labyrinth Psychotica: βιώνοντας εικονικά την «πραγματικότητα» ενός ψυχωτικού ατόμου

 

Της Ρούλας Σκουρογιάννη

Θέλοντας να νιώσουμε και να κατανοήσουμε τι βιώνουν τα άτομα που πάσχουν από ψυχωτικές διαταραχές, επισκεφτήκαμε το Labyrinth Psychotica, ένα ψηφιακό περιβάλλον προσομοίωσης, που από χτες, Πέμπτη 3 Νοεμβρίου και έως και την Κυριακή 6 του μήνα, βρίσκεται στην Αίγλη Ζαππείου, όχι απλώς, ως ένα ακόμα παιχνίδι εικονικής πραγματικότητας, αλλά ως ένα επίτευγμα με κοινωνικές προεκτάσεις. Στόχος του είναι να χρησιμοποιηθεί από το ευρύ κοινό, τους συγγενείς των ανθρώπων που παρουσιάζουν ψυχωσικά συμπτώματα και τους εργαζόμενους στο χώρο της ψυχικής υγείας, για την καλύτερη κατανόηση της ψυχικής νόσου, αλλά και την αποστιγματοποίησή της.

Δύο ακριβώς χρόνια μετά την επίσκεψη του Schizophrenia Bus, του λεωφορείου -προσομοιωτή σχιζοφρένειας, που ταξίδευε σε όλη την Ευρώπη- το Labyrinth Psychotica, πάλι με την ευγενική υποστήριξη της φαρμακευτικής εταιρείας Janssen Ελλάδος (στο πλαίσιο του προγράμματος κοινωνικής ευθύνης της εταιρίας), μέσω της τεχνολογίας VR (εικονικής πραγματικότητας), βοηθά τον επισκέπτη να κατανοήσει τα διαφορετικά συμπτώματα που βιώνει ο ψυχωτικός ασθενής κατά τη διάρκεια της ζωής του. Για 12 περίπου λεπτά που διαρκεί αυτό το ιδιαίτερο «ταξίδι», οι χρήστες μπαίνουν σε έναν λαβύρινθο εικονικής πραγματικότητας που τους αποκόπτει τις αισθήσεις της όρασης και της ακοής από τα ερεθίσματα του πραγματικού εξωτερικού περιβάλλοντος, έτσι ώστε να εστιάσουν στο ιδιαίτερο σύμπαν ενός ασθενή με ψύχωση.

Όσοι το επισκεφτούν μέχρι και την Κυριακή θα βιώσουν πώς η «κανονική» πραγματικότητα διασπάται, αλλοιώνεται, παραμορφώνεται και συγχέεται με πολλαπλά και αντικρουόμενα ακουστικά και οπτικά ερεθίσματα που «βομβαρδίζουν» τον εγκέφαλο στιγμιαία ή σε ταχεία διαδοχή δημιουργώντας μια διαφορετική πραγματικότητα.

Αποκτώντας «ενσυναίσθηση»

Όπως εξηγεί η κα Μαρίνα Οικονόμου – Λαλιώτη, αναπληρώτρια καθηγήτρια Ψυχιατρικής, στο Παν/μιο της Αθήνας, «Περιδιαβαίνοντας τις ατραπούς του Labyrinth Psychotica, έχει τη δυνατότητα κανείς να μπει στη θέση του ασθενή, να κατανοήσει αυτά που νιώθει, αποκτά «ενσυναίσθηση», όπως λέμε στην ψυχιατρική, που αποτελεί την πιο αποτελεσματική στρατηγική για την καταπολέμηση του στίγματος». Το στίγμα για τους ασθενείς που πάσχουν από ψυχικά (και όχι μόνο) νοσήματα αλλά και τις οικογένειές τους λειτουργεί «ως μία αρρώστια πάνω στην αρρώστια», που γεννά στερεότυπα, προκαταλήψεις και διάκριση σε βάρος των ψυχικά πασχόντων.

100.000 ασθενείς με ψύχωση στην Ελλάδα

Στη χώρα μας, υπολογίζονται σε 100.000, περίπου, οι ασθενείς που πάσχουν από ψύχωση, μία πολύ σοβαρή ψυχική πάθηση, που περιλαμβάνει μία σειρά ψυχικών διαταραχών, των οποίων βασικό χαρακτηριστικό είναι μια εκσεσημασμένη διαταραχή της αντίληψης της πραγματικότητας.

Τα χαρακτηριστικά συμπτώματα ενός ψυχωσικού επεισοδίου είναι οι ψευδαισθήσεις και οι παραληρητικές ιδέες, ενώ κάποιες φορές μπορεί να συνοδεύονται και από άλλες διαταραχές της σκέψης ή συμπτώματα αποδιοργάνωσης. Τα συμπτώματα μπορεί να εισβάλλουν αιφνιδίως και να εμφανιστούν μια φορά, ωστόσο συχνά η πορεία είναι σταδιακή και μπορεί να επανέρχονται με τη μορφή υποτροπιαζόντων ψυχωσικών επεισοδίων. Ένα ψυχωσικό επεισόδιο μπορεί να είναι μέρος μιας ψυχικής διαταραχής όπως για παράδειγμα, της σχιζοφρένειας, της σχιζοσυναισθηματικής διαταραχής, της διπολικής διαταραχής ή της οριακής διαταραχής προσωπικότητας. Μπορεί να προκληθεί και από άλλους παράγοντες, όπως το αλκοόλ ή τη χρήση ουσιών ή από κάποια οργανική πάθηση που επηρεάζει τη λειτουργία του εγκεφάλου.

Η ηλικία των περισσοτέρων ατόμων που εκδηλώνουν ψυχωσική συμπτωματολογία στα πλαίσια μιας μείζονος ψυχικής διαταραχής, όπως η σχιζοφρένεια, είναι 18 έως 40 ετών, χωρίς αυτό να σημαίνει πως η νόσος δεν μπορεί να εμφανισθεί και σε ηλικίες μικρότερες ή μεγαλύτερες.