της Ρούλας Σκουρογιάννη

Ένας νέος συνδυασμός δραστικών ουσιών βοήθησε ένα είδος πιθήκων να θεραπευτούν από τον ιό HIV, για σχεδόν δύο χρόνια μετά τη διακοπή κάθε αγωγής, αυξάνοντας τις ελπίδες για οριστική θεραπεία κατά του HIV, δηλώνουν Αμερικανοί ερευνητές.

Η συγκεκριμένη συνδυαστική θεραπεία, αφορούσε αντιρετροϊκή αγωγή κατά του HIV καθώς και ένα πειραματικό αντίσωμα ίδιας λειτουργικής δράσης με φάρμακο της Takeda Pharmaceutical που έχει εγκριθεί σε περισσότερες από 50 χώρες για την ελκώδη κολίτιδα και τη νόσο του Crohn. Τα ευρήματα, που δημοσιεύτηκαν την Πέμπτη, 13 Οκτωβρίου, στο περιοδικό Science, είναι τόσο ελπιδοφόρα που οι επιστήμονες στο National Institutes of Health (NIH), το οποίο χρηματοδότησε την έρευνα, έχουν ήδη ξεκινήσει δοκιμές του φαρμάκου της Takeda, σε άτομα που έχουν προσβληθεί από τον ιό HIV. 

«Το σχήμα της πειραματικής θεραπείας φαίνεται να έχει δυναμώσει το ανοσοποιητικό σύστημα των πιθήκων ώστε να θέσει τον ιό σε παρατεταμένη ύφεση», δήλωσε ο Dr Anthony Fauci, διευθυντής του National Institute of Allergy and Infectious diseases, τμήματος του NIH, ο οποίος ήταν επικεφαλής της μελέτης.

Η παρατεταμένη ύφεση -γνωστή ως "λειτουργική θεραπεία" (functional cure)- θα μπορούσε να έχει ένα πολύ θετικό αποτέλεσμα στα άτομα που έχουν μολυνθεί με τον ιό της ανθρώπινης ανοσοανεπάρκειας ή HIV, που προσβάλλει το ανοσοποιητικό σύστημα. Οι εξαιρετικά αποτελεσματικές αντιρετροϊκές θεραπείες, αποδυναμώνουν τον ιό, σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα στο αίμα, αλλά πρέπει να λαμβάνονται εφ’ όρου ζωής για να παραμένουν αποτελεσματικές.

Όπως δήλωσε ο Aftab Ansari του Emory University School of Medicine, από τους σημαντικούς συντελεστές της μελέτης, η συγκεκριμένη έρευνα βασίστηκε στην αντίληψη ότι κατά τις πρώτες ημέρες της λοίμωξης, ο ιός HIV επιτίθεται σε μια συγκεκριμένη κατηγορία κυττάρων του ανοσοποιητικού συστήματος που συγκεντρώνεται σε μεγάλες ποσότητες στο έντερο. Η θεωρία υποστήριζε ότι, αν μπορούσαν να προστατευτούν αυτά τα κύτταρα, θα κέρδιζε αρκετό χρόνο το ανοσοποιητικό σύστημα για να εξαπολύσει μια αποτελεσματική επίθεση στον ιό.

Για να γίνει αυτό, η ομάδα πειραματίστηκε με ένα αντίσωμα που μπλοκάρει την πρωτεΐνη άλφα-4 / βήτα-7 ιντεγκρίνη, την οποία χρησιμοποιεί ο HIV για να επιτεθεί στα ανοσοκύτταρα στο έντερο. Τα αντιρετροϊκά που χρησιμοποιήθηκαν σε αυτό το στάδιο του πειράματος, σε 18 πιθήκους που είχαν μολυνθεί με τον ιό ανοσοανεπάρκειας των πιθήκων ή SIV (παρόμοιο ιό με τον HIV που προσβάλλει τους ανθρώπους) περιελάμβαναν φάρμακα της Gilead και έναν αναστολέα ιντεγκράσης της Merck.

Η μελέτη δεν εξέτασε αν οι πίθηκοι μετά τη θεραπεία ήταν ακόμη σε θέση να μεταδώσουν τον ιό, αλλά μελέτες σε ανθρώπους έχουν δείξει ότι η μείωση του HIV σε μη ανιχνεύσιμα επίπεδα μειώνει τα ποσοστά μετάδοσης κατά σχεδόν 100 %. Ο Ansari δήλωσε ότι η μελέτη είναι πολλά υποσχόμενη, επειδή θα μπορούσε τελικά να οδηγήσει σε μια οριστική θεραπεία του HIV, χωρίς την ανάγκη δια βίου λήψης αντιρετροϊκών. Εξήγησε, τέλος, ότι όλες οι θεραπείες που εφαρμόζονται σε πιθήκους μπορεί να μην είναι λειτουργικές σε ανθρώπους.

Η Elissa Johnsen, εκπρόσωπος της Takeda, δήλωσε ότι η εταιρεία είναι «…στην ευχάριστη θέση να υποστηρίξει τη μελέτη και να συμβάλλει στην επιστημονική ανακάλυψη», αλλά πρόσθεσε ότι είναι πολύ νωρίς για να σχολιάσει τα μελλοντικά σχέδια ανάπτυξης της θεραπείας.